søndag 7. desember 2014

Kritikk: Stormen av Shakespeare i Bladet Vesterålen 06.12.2014

Nordland Teater og Stormen


Storm er vi vant til på desse kantar, men framsyning av Stormen av Shakespeare i Vesterålen er nytt av året. Rart er det å tenke på at skodespelet vart skriven for 403 år sidan, men framleis er friskt og har evna til å halde på interessa til publikum i nær på 2 heile timar.

Som ein ekstra bonus hadde Bernhard Ramstad introduksjon til stykket før Stormen braka laus. Der fortalte han litt om bakgrunnen for stykket, om teatra i London på 1500- og 1600-talet som med unntak av Blackfriar Theatre viste skodespel i teatersalar utan tak, om blankverstradisjonen, korleis kveldens versjon av teksten hadde vorte forkorta med ca 1/4 og om omsettinga til Ragnar Olsen. Dette vart det sett stor pris på av dei som hadde møtt fram.

Spanande var det å kome inn i teatersalen nokre minuttar før byrjinga og sjå korleis scenebildet var:
ein kvit bommullsduk som bakteppe, nokre stolar og ein diger kasse med sand ( 2.5 tonn).

Stormen handlar om makt på mange plan. Makt over land og rike, makt over andre, og ikkje minst makt til å iverksette illusjonar for å få kontroll over andre. Alt innafor ei ramme som baserer seg på det eventyrlege. Hovudpersonen Prospero endar opp på ei aude øy i Middelhavet saman med dottera, Miranda. Prospero som elska kunnskap, vart detronisert som hertug av Milano av broren. På øya gjer Prospero seg til herre over heksesonen, Caliban og luftånda Ariel. Begge desse vert undertrykte, men på kvar sin måte.

Etter 12 år siglar den svikefulle broren saman med kongen av Napoli og sonen til denne, Ferdinand, forbi øya og Prospero nyttar alle sine trolldomskunstar for å føre følgjet i land på øya. Formålet er straff og tilgjeving, det siste først etter at syndarane har vorte grundig pinte. I denne samanhengen får det halde med å seie at det går bra med alle. I tillegg vert det eit par av Miranda og Ferdinand som det høver seg i ein komedie. Til slutt aksepterer Prospero at han først og fremst er eit menneske avhengig av godviljen til andre.

Nordland Teater har gjort ein god dramaturgisk jobb med stykket. For det første skal Ragnar Olsen ha stor ære for omsettinga til nordnorsk. Spåket kling lett og ledig og det verkar som det frodige nordnorske målet berre har venta på ein tekst av Shakespeare. Men nokre stader vert poesien borte som rimeleg er. Scenografien er strippa ned til eit minimum, men dei elementa som er der, fungerer optimalt. Bruken av ein diger overbygd sandkasse er genial. Sandkassen vert ein arena (arena betyr sandkasse!) for å stille ut all galskap og illusjonar det forliste konge- og fyrstefølgjet opplever. Dei er på ein måte på utstilling medan Prospero overvakar det heile saman med publikum. Den tenande luftånda, Ariel, er framstilt som butlar og ter seg som Carson i Downton Abbey. Artig er det at dette grepet verkar som det skal. Ariel er lojal, distansert og effektiv produsent av Prospero sine pålegg. Caliban deserterer, forståeleg nok, og søker nye vener når det forliste mannskapet dukkar opp. Saman tek desse godt vare på den burleske tradisjonen hos Shakespeare der dei surrar rundt og trur dei skal verte både konge og hertug.

Skodespelarane fylte rollene sine, noko som ikkje alltid er like lett i eit skodespel som balanserer mellom tragedie og komedie. Ramstad var Prospero, Kristiansen løyste oppgåva som butlar og produsent med ein ironisk blink i auget, Bugge Kambestad var høgspent tenåring og Sørensen fekk fram dei gode sidene ved kongen av Napoli. Spesielt vil eg trekke fram dansarane, Kjærsund og Vorren, som meir enn nok gjorde opp for alle dei andre åndene som ikkje var til stades i denne oppsettinga. Musikken var heile tida der og trigga assosiasjonar og fantasi.

Det er mange som ikkje har vorte nemd her, men i denne forestillinga er det slik at alle saman har gjort kvarandre gode!
Eg gler meg til neste møte med Nordland Teater.

Sortland 3. desember 2014
Venke Vik











mandag 28. april 2014

Sortland kulturfabrikk - prøvedrift og fantastisk!

Tenk!  No har vi fått kulturhus på Sortland. Inntil vidare er det prøvedrift der alle rom og salar vert testa. Vi har fått storsal, kinosal, bibliotek, museum, kulturskole, galleri, bluebox (blackbox), staseleg foaje med kafe m.m, og mange støtterom i den samanheng. Det er heilt utruleg å kunne ta dette bygget i bruk, både personleg og som leiar av Sortland kunstforening.

Så kva er det med dette bygget som er så storarta? For det første trur eg det er unikt fordi det er eit motsvar på dei behova sortlandsfolk har, det vere seg sosialt-, kommunalt- kunst-, film-, friviljug arbeid, osv, osv. Kulturfabirkken er ei vidareføring, og vonaleg også ei nyskaping av det samansette utvida kulturtilbodet vi har i Sortland. Alle utrykk og kulturtilbod får ein "møteplass", det vere seg skiforeninga, sjakklubben, friviljugsentalen, musikken, eldresenteret, eller kunstforeninga.

Politikarane i Sortland kommune skal ha stor ros for at dei har våga å ta sjansen på eit prosjekt som var (er?)  kontroversielt, i ein lokal debatt der behova til dei eldre ofte vart stilt opp mot meir marginale behov. Då seier eg berre som 70+ at Kulturfabrikken kjem til å halde meg og mange andre, friske og raske i mange år framover.  Slik kjens det i alle fall per i dag! Det vert jo alle fall noko som er viktig for totaliteten i kommunebudsjettet i Sortland kommune.

Så kva handlar PRØVEDRIFT om? Jau, det betyr at alle funksjonane i eit høgteknologisk bygg skal prøvas ut. Og ikkje nok med det.  Personalet og ikkje minst brukarar av forskjellige slag skal finne ut korleis lys, knappar, brytarar med meir verkar.  Til det trengs det tid fordi erfaringar med  bygget/installasjonane må prøvas ut, før justeringar/endringar kan skje.

Sortland kunstforening hadde i dag ein gjennomgang av bruken av galleriet. Vi opplevde at vi fekk hjelpa vi trengte av dei som har Kulturfabrikken som arbeidsplass og dei som var der for å slutteføre sine arbeidsoppdrag! Så då vi var fedige med økta, var vi i stand til å regulere lyssettinga i rommet vi er brukarar av, bruke lagerrommet og ikkje minst, vere trygge på at personalet på Kulturfabrikken er til svars.

Venke Vik

tirsdag 8. april 2014

Trekkhunden Sala

Vinteren i Vesterålen har vore uvanleg.  Med unntak av nokre få dagar tidlegare i vinter har det ikkje vore skiføre før siste veka.  I går kom Sala og eg oss av garde på ski.  Sala fekk på seg trekksele og eg snøra meg inn i  med trekkband rundt livet.  Det tok si tid før Sala og eg skjøna korleis vi skulle få til dette.  Ikkje for langt band, ikkje for fort og ikkje for mykje hopp og sprett. Eg gjekk over ende fleire gongar, dunka hovudet i bakken og beit meg i tunga. Men ikkje verre enn det var mogleg å gå vidare.  Til slutt vart det riktig artig då Sala skjøna at i unnabakkane måtte ho ha toppgir for å ligge framfor matmor.  Skal seie ho fekk fart på seg.  Elles - Vesterålen i strålande solskin - kan det vere betre?